پانزدهم ذيحجه، سالروز ولادت پر نور ناخداي كشتي هدايت، حضرت امام هادي (ع) خجسته باد
ميلاد فرخنده
امام هادي عليه‌السلام سحرگاه روز پانزدهم ذيحجه قدم به عرصهي گيتي نهاد تا وجود تابناكش روشنايي‌بخش تاريكي‌هاي جهل و بي‌ايماني شود. نوزادي در آينده‌اي نه چندان دور مايهي سربلندي و افتخار اسلام شد. امام دهم ادامهدهندهي رسالت خطير امامان ماقبل خويش بود.
محل ولادت
دهمين ثمرهي باغ ولايت و دوازدهمين نهال عصمت و طهارت و نخستين فرزند پيشواي نهم در يكي از محلات مدينه، شهر نوراني پيامبر بزرگوار اسلام، در محلي به نام صريا ديده به جهان گشود.
نام و القاب حضرت
در چنين روزي هنگامي كه خورشيد اشعهي تابناك خود را بر روي زمين مي‌گسترد، ماه نورافشان امامت و مولود مسعود خاندان ولايت، امام هادي عليه‌السلام ديده به جهان گشود. پدر بزرگوارش او را به زيباترين نامي كه در خاندان رسالت سابقه داشت ناميد و نام علي بر وي نهاد. بعضي از القاب مبارك حضرت (ع)، هادي، ناصح، عالم، فقيه، امين، عسكري، دليل، فتّاح، نقي و مرتضي است؛ چنان كه امروز بيشتر شيعيان و دوستداران اهل بيت عليهم‌السلام حضرت را با لقب مشهور هادي مي‌شناسند.
مادر حضرت هادي (ع)
حضرت هادي (ع) فرزند اوّل حضرت جواد (ع) است. مادر عزيز و مهربانش، سَمانه نام داشت و از شاهزادگان رومي بود كه به اسارت لشكر مسلمانان درآمد و به عنوان ام ولد آزاد شد و افتخار همسري امام نهم را پيدا كرد. وي در نهايت فداكاري و دلسوزي و از بانوان صالح و درستكار و پاكدامن روزگار بود و از پشتيبانان سرسخت امامت و خلافت الهي و نسبت به مقام ولايت آشنا و آگاه بود.
دانش امام هادي عليه‌السلام
حضرت هادي (ع) فرزند درياي دانش و معرفت و ميوهي درخت امامت و ولايت، و همچون پدران خويش از فضل و دانش سرشار بهره‌مند بود. آن حضرت هفت سال و اندي تحت تربيت الهي و معنويِ پدر زندگي كرد و بعد از وفات پدر از درخشان‌ترين و برجسته‌ترين چهره‌هاي علمي اسلام بود و مشكلات فقهي و علمي جهان اسلام را با دانش و بينش خود حل و فصل مي‌فرمود.
سيماي حضرت هادي (ع)
حضرت امام هادي عليه‌السلام علاوه بر روشنايي ضمير، چهره‌اي درخشان و دوست داشتني داشت. آنان كه امام را ديده‌اند، نقل كرده‌اند كه آن گرامي قامتي متوسط، چهره‌اي سپيدِ آميخته به سرخي، چشم‌هايي درشت، ابروهايي گشاده و سيمايي شاداب و دلگشا داشت؛ به طوري كه هر كه غمگين بود و به ايشان نظاره مي‌كرد، اندوهش را از ياد مي‌برد.
تسلّط بر زبان‌هاي گوناگون
از آنجا كه دانش خاندان رسالت از منبع وحي و الهام سرچشمه مي‌گيرد، توانايي‌هايي در وجود امامان و اولياي الهي نهفته است كه در انسان‌هاي معمولي نيست؛ زيرا آنان در مكتب وحي الهي پرورش پيدا مي‌كنند و براي هدايت جامعهي انساني آماده مي‌شوند. امام هادي (ع)، دهمين امام شيعيان، از همان دوران كودكي از دانش الهي برخوردار بود. گاهي در محيط‌هاي عربي با يك ترك با زبان تركي گفت‌وگو مي‌كرد و ديگر هنگام با علي ابن مهزيار اهوازي چنان به فارسي صحبت مي‌فرمود كه گويي از فارسي زبانان است.
نشانه‌اي از نفوذ در دل‌ها
با وجود آن همه مخالفت و مبارزهي پنهان و آشكاري كه خليفهي معاصر، متوكّل، در برابر نفوذ و محبوبيّت امام هادي عليه‌السلام به كار مي‌برد و هميشه در صددِ خاموش ساختن اين مشعل فروزان الهي بود، محبوبيت امام روز به روز گسترده‌تر مي‌شد؛ تا حدّي كه اشعهي تابناك آن تا اندرون حرمسراي خليفه نيز نفوذ كرده بود. نقل شده است كه مادر خليفه اعتقاد استوار و بي‌ريايي نسبت به امام هادي عليه‌السلام داشت و او را انسان شريف و شايسته‌اي مي‌دانست و در عرض حاجت به پروردگار متعال، امام را وسيله و شفيع خود قرار مي‌داد.
فرزندان امام دهم عليه‌السلام
امام هادي عليه‌السلام داراي پنج فرزند به نام‌هاي ابومحمد معروف به حسن عسگري عليه السلام، محمد بزرگ‌ترين آنان، حسين، جعفر و دختري به نام عايشه بود.